Lagunenevel M8 en Trididnevel M20 in Sagittarius
Breedbeeld opname van de grote Lagunenevel (M8) en de kleurrijke Trifidnevel (M20) in het sterrenbeeld Boogschutter (Sagittarius), tegen de achtergrond van sterrenwolken en gas- en stofnevels van de Sagittarius-arm van de Melkweg.
Aan de linkerkant van M8 (ongeveer een graad ten westen ervan) is de naburige emissienevel NGC 6559 (IC 4685) te zien. Linksboven M20 vind je ook de open sterrenhoop M21.
Het grootste deel van het jaar zijn de Lagune- en Trifidnevel alleen zichtbaar op meer zuidelijke breedtegraden, maar in de zomermaanden kan je ze ook bij ons zien.
De enorme Lagunenevel – circa 110 lichtjaar in doorsnee – kan je zelfs met verrekijker waarnemen op een heldere zomernacht. Je kijkt dan ook richting het centrum van onze melkweg en zal “talloze” sterren en nevelachtige structuren in die zone zien. Heb je het geluk om de melkweg te kunnen zien vanuit locaties zonder (of met weinig) luchtvervuiling, zal je die nevels zelfs met blote oog kunnen zien... (zie melkwegopname onderaan waar de Lagunenevel werd aangeduid)
Zowel M8 als M20 zijn bekende stervormingsgebieden (H-II-gebieden), ongeveer 5000 lichtjaar verwijderd van de aarde. De 2 bevatten allebei zogeheten emissienevels.
Een emissienevel is een diffuse nevel die aan de hemel zichtbaar is doordat het aanwezige gas en stof in de nevel door sterren in de buurt wordt verhit en geïoniseerd.
Deze verhitting gebeurt meestal door UV-straling van jonge sterren die net uit het gas en stof van de nevel zijn ontstaan. De verhitting zorgt ervoor dat het gas en stof energie opnemen. Deze energie wordt vervolgens weer vrijgegeven door het uitzenden van straling met een karakteristieke golflengte: vandaar de naam emissienevel (van de emissie van straling). Omdat interstellaire materie veelal uit waterstof bestaat wordt het licht in de karakteristieke lijnen van het waterstofspectrum uitgezonden. De zogenaamde “Hα-lijn” bij 656,3 nm geeft deze H-II-gebieden hun karakteristieke rode kleur. Zie ook onderstaande figuur van “Wetenschap in Beeld”.
